Temat narcyzmu jest szeroko dyskutowany zarówno w kręgach specjalistów z dziedziny psychologii, jak i w mediach społecznościowych. Jest więc już dobrze zakorzeniony w świadomości społecznej. Wydaje się jednak, że ten stan rzeczy może skutkować stawianiem nieprawidłowych diagnoz przez osoby, które nie są wykwalifikowane w tym zakresie. Należy więc być ostrożnym w ocenach osób lubiących być w centrum uwagi — nie każdy z nich ma bowiem osobowość narcystyczną. Czym więc jest osobowość narcystyczna i jaki jest jej wpływ na relacje interpersonalne?
W potocznym rozumieniu przyjęło się, że osoby przejawiające cechy osobowości narcystycznej cechują się nadmierną miłością własną. To właśnie ukierunkowanie takich ludzi na własne potrzeby i koncentrowanie się na sobie sprawia, że tak trudno z nimi przebywać i tworzyć relacje. Typowymi zachowaniami narcyza według klasyfikacji psychiatrycznej DSM-IV są m.in. nadmierna potrzeba bycia podziwianym przez otoczenie i brak empatii w stosunku do innych osób. Inne cechy osobowości narcystycznej według tej klasyfikacji to:
– wyolbrzymione, przesadne poczucie własnej wartości
– głębokie przeświadczenie o własnej wyjątkowości, a także otaczanie się osobami równie wyjątkowymi, w szczególności zajmującymi wysoką pozycję społeczną
– fantazjowanie o własnej mocy, urodzie, wyjątkowych zdolnościach
– poczucie posiadania specjalnych uprawnień, oczekiwanie że inne osoby podporządkują się
– brak empatii w stosunku do innych i obojętność na cudze potrzeby i uczucia
– okazywanie arogancji i wyniosłość w zachowaniu
Pamiętajmy, że diagnozowaniem zaburzeń osobowości zajmują się specjaliści. Według diagnostów, w przypadku narcystycznego zaburzenia osobowości, powyższe cechy prawdopodobnie ujawnią się w okresie późnego dzieciństwa lub wieku młodzieńczym i będą występować w wieku dojrzałym. To co istotne, tego typu zachowania będą rzutowały na całokształt zachowania danej osoby, a nie będą dotyczyły tylko jednego bodźca lub sytuacji. Wówczas można podejrzewać, że dana osoba może przejawiać cechy osobowości narcystycznej.
Znając już cechy osobowości narcystycznej, z pewnością zadamy sobie pytanie, czy taka osoba czuje się szczęśliwa? Wydawać by się mogło, że odpowiedź na to pytanie będzie pozytywna. Jednak tak nie jest — pamiętajmy, że mityczny Narcyz, zakochany w swoim odbiciu w lustrze wody, tak długo trwał w odurzeniu swoim wizerunkiem, aż umarł z tęsknoty.
Osoba wykazująca cechy osobowości narcystycznej znajduje się w stanie, który uniemożliwia jej włączenie się w nurt życia i tworzenie głębokich relacji z innymi. Jeśli jednak uda jej się zdać sobie sprawę z własnego stanu, może podjąć psychoterapię. Leczenie osób, u których rozpoznano osobowość narcystyczną polega zazwyczaj na terapii w nurcie psychodynamicznym. W momentach kryzysów psychicznych może pojawić się potrzeba sięgnięcia po rozwiązania z zakresu farmakoterapii. Więcej informacji na temat zaburzeń osobowości możemy znaleźć np. na stronie Centrum Dobrej Terapii
